1. PROJE TANITIMI (INTRODUCTION)
"Denizin Yaşam Pınarı" projesi, Demre'de akarsular yoluyla denize ulaşan, karasal kaynaklı atık kirliliğinin akarsu ve kıyı ekosistemleri üzerindeki etkilerini bilimsel metotlarla inceleyen disiplinlerarası bir eğitim çalışmasıdır. Bölgemizde akarsular, tarımsal faaliyetler, yerleşim, sanayi ve turizmden kaynaklanan, birçoğu dönüştürülebilir atıkları denize taşımaktadır. Bu proje, 50 lise öğrencisini ("Mavi Elçiler") aktif saha araştırmacıları ve problem çözücüler olarak konumlandırarak, bölgedeki bu ekolojik zorluğu ele almayı hedeflemektedir.
Projenin temel misyonu; öğrencilerin çevre bilimleri, coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ve dijital araçları kullanarak veri üretme, analiz etme ve somut çözüm önerileri geliştirme yetkinliklerini artırmaktır. Bu yaklaşım, gençlerin sadece çevre bilinci kazanmasını değil, aynı zamanda Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nin öngördüğü Yetkin ve Erdemli Vatandaşlar olarak toplumsal sorumluluk üstlenmelerini de sağlamayı amaçlamaktadır. Proje, başlangıçta bir okul girişimi olarak başlamış olup, EU Blue Schools Topluluğu'na dahil olmayı ve uluslararası işbirliği yoluyla eTwinning ve Erasmus+ platformlarında sürdürülebilir bir etki yaratmayı stratejik hedef olarak belirlemiştir.
2. PROJE AMACI (PROJECT AIM)
Demre'deki akarsu ve kıyı ekosistemleri üzerindeki karasal atık kirliliğinin kapsamlı bilimsel analizi yoluyla, öğrenci merkezli, disiplinlerarası bir çevre eğitimi modeli oluşturmak; bu model aracılığıyla lise öğrencilerinin aktif vatandaşlık, dijital dönüşüm ve sürdürülebilirlik yetkinliklerini Okyanus Okuryazarlığı çerçevesinde geliştirmektir.
3. PROJENİN HEDEFLERİ (PROJECT OBJECTIVES)
Projenin hedefleri, bilimsel analizden toplumsal eyleme ve uluslararası işbirliğine uzanan çok katmanlı bir yapıda tasarlanmıştır:
- Demre Ovası'ndan denize ulaşan tatlı su kollarının pH, nitrat, fosfat ve çözünmüş oksijen düzeylerini bilimsel saha metotlarıyla ölçerek mevcut kirlilik seviyelerini kantitatif olarak belirlemek.
- Akarsu dökülme noktalarındaki kıyı ekosistemine (özellikle alg türleri ve makrobentik canlılar) kirliliğin biyoindikatörler üzerindeki etkisini niteliksel ve niceliksel olarak analiz etmek.
- Karasal atıkları (özellikle sera plastiği ve bitkisel atıklar) tür, miktar ve olası kaynaklarına göre karakterize etmek, haritalandırmak ve bilimsel ölçümlerle birlikte somut, karşılaştırmalı bir kirlilik raporu hazırlamak.
- Öğrencilerin toplanan saha verilerini CBS, Web2 araçları ve dijital hikâyeleştirme teknikleri kullanarak işlemesini sağlamak ve kirlilik düzeyini gösteren interaktif bir dijital ürün (StoryMap) oluşturmak.
- Elde edilen veriler ışığında, yerel toplum (çiftçiler ve turizm paydaşları) için deniz dostu uygulamaları teşvik eden ve kirliliği azaltmayı hedefleyen, uzman paydaşlarla işbirliği içinde somut eylem önerileri oluşturmak.
- Proje sonuçlarını yerel yönetimler, uzmanlar ve geniş bir toplulukla demokratik katılım toplantıları ile paylaşmak, geri bildirim almak ve ortak farkındalık kampanyaları (kıyı temizliği, bilgilendirme) düzenlemek.
- Ulusal ve uluslararası paydaşlarla (eTwinning ortakları dahil) iş birliği yaparak, farklı ülkelerden gelen verilerin kıyaslanmasını içeren deniz ekosistemine yönelik ortak bir sürdürülebilir eylem planı geliştirmek ve bunu bir Erasmus+ KA210-SCH teklifine dönüştürmek.
- Öğrencilerin, projenin uluslararası ayağında (eTwinning, Erasmus+) etkin bir şekilde yer alabilmeleri için İngilizce bilimsel iletişim ve sunum becerilerini geliştirmek; proje süreç ve çıktılarını İngilizce olarak dijital platformlarda paylaşarak küresel farkındalık yaratmak.
4. HEDEF KİTLE VE PAYDAŞ YAPILANMASI
4.1. Hedef Kitle (Direct Target Group)
4.2. Paydaşlar (Stakeholder Engagement)
Projeye aktif desteği olacak, uzmanlık sağlayacak ve proje çıktılarının yayılımını garanti edecek kurumlar:
- Demre İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü: Projenin resmi onayı, okullar arası koordinasyon ve müfredatla entegrasyon desteği.
- İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü: Tarımsal kirlilik kaynakları hakkında uzman görüşü sağlama, çiftçilere yönelik eylem planlarının hazırlanmasında bilimsel rehberlik.
- Demre Belediyesi: Lojistik destek (saha erişimi, atık toplama), kirlilik haritası verilerinin yerel planlamada kullanılması ve toplumsal farkındalık etkinliklerine katılım.
- Akdeniz Su Ürünleri Araştırma, Üretme ve Eğitim Enstitüsü: Su kalitesi analiz metodolojileri konusunda bilimsel danışmanlık, makrobentik canlı ve alg türü analizlerinde teknik destek.
- TEMA Vakfı Demre Temsilciliği: Gönüllülük ve çevre etiği eğitimi, kıyı temizliği organizasyonları ve yerel halka yönelik farkındalık kampanyalarının yürütülmesi.
- Uluslararası Okullar (eTwinning Ortakları): Ortak veri toplama, kültürlerarası iletişim, kıyaslamalı kirlilik raporları hazırlama ve Erasmus+ teklifinin geliştirilmesi.
- Yerel Toplum (Çiftçiler ve Turizm Paydaşları): Proje sonuçlarının sunumuna katılım, geri bildirim sağlama ve kirlilik azaltıcı somut eylem önerilerini uygulama potansiyeli.
5. ÇALIŞMA TAKVİMİ VE FAALİYET PLANI (WORK PLAN)
Proje süresi 15 Eylül 2025 - Haziran 2026 olarak planlanmıştır.
| Faz ve Dönem | Açıklama |
|---|---|
| Faz 1: Eylül-Ekim Hazırlık ve Kapasite Geliştirme |
|
| Faz 2: Kasım-Ocak Saha Araştırması ve Veri Toplama |
|
| Faz 3: Şubat-Mart Veri Analizi ve Dijital Dönüşüm |
|
| Faz 4: Nisan-Mayıs Yaygınlaştırma ve Somut Eylem |
|
| Faz 5: Haziran Sürdürülebilirlik ve Uluslararası İşbirliği |
|
6. PEDAGOJİK YAKLAŞIMLAR (PEDAGOGICAL APPROACHES)
- Erdem-Değer-Eylem (EDE) Bütünlüğü: TYMM'nin öngördüğü "Yetkin ve Erdemli Vatandaş" profilini somutlayan bir birey olarak gelişimini sağlamak amacıyla kurgulanmıştır.
- Mavi Elçiler Modeli: 50 öğrenciye "Mavi Elçiler" unvanı verilerek, Aktif Vatandaşlık, liderlik ve problem çözme yetkinliklerinin gelişimi hedeflenir.
- STEM/STEAM Entegrasyonu: Kimya, Biyoloji ve Coğrafya ders içeriklerinin gerçek bir çevre sorununu çözmek için entegre bir şekilde kullanılması.
- Dijital Dönüşüm: Saha verilerinin analizinde ve sunumunda Web2 araçları ve CBS kullanılarak veri işleme ve sunum yetkinliklerinin geliştirilmesi.
- Okyanus Okuryazarlığı: Kıyı ve deniz ekosistemlerinin sağlığı ile karasal faaliyetler arasındaki neden-sonuç ilişkisinin uygulamalı olarak kavranması.
- Çok Dilli İletişim ve Yabancı Dil Yetkinliği: Uluslararası ortaklarla tüm iletişimin İngilizce olarak yürütülmesi ile bilimsel iletişim becerilerinin gelişimi.
7. TÜRKİYE YÜZYILI MAARİF MODELİNE UYUM (ALIGNMENT WITH TYMM)
"Denizin Yaşam Pınarı" projesi, TYMM'nin temelini oluşturan Erdem-Değer-Eylem (EDE) Çerçevesi ile organik ve güçlü bir bağ kurmaktadır. Proje, "Sorumluluk" çatı değerini merkeze alarak öğrencilerin ekosistemin korunması sorumluluğunu "Girişimcilik" ve "Emek" erdemleri aracılığıyla somut eyleme dökmelerini hedefler.
7.1 Yetkin Vatandaş:
- STEM ve Dijital Yetkinlikler: İleri düzeyde teknik ve analitik beceriler kazandırmayı hedefler.
- Analitik Düşünme ve Problem Çözme: Gerçek bir çevre sorununu veri toplayarak ve çözüm önerileri geliştirerek ele alır.
- Yabancı Dil Alan/Destkeleyici Beceriler: Proje sürecinde uluslararası iletişim İngilizce olarak yürütülür.
7.2 Erdemli Vatandaş:
- Aktif Vatandaşlık ve Sosyal Sorumluluk: "Mavi Elçi" modeliyle öğrencilere sorumluluk sahibi aktör olma fırsatı verilir.
- Çevre Bilinci ve Sürdürülebilirlik: Okyanus okuryazarlığı ve sürdürülebilirlik projenin merkezindedir.
- Toplumsal Duyarlılık: Proje çıktıları yerel halk ve paydaşlarla paylaşılır.
8. EU BLUE SCHOOLS VE ERASMUS+ UYUMU (CRITICAL ALIGNMENT)
8.1. EU Blue Schools
Proje, öğrencileri aktif çözüme dahil etmesi nedeniyle EU Blue Schools Topluluğu'nun temel gereksinimlerini doğrudan karşılamaktadır.
8.2. Erasmus+ Stratejik Öncelikleri (Strategic Priorities of Erasmus+)
- Yeşil Erasmus: Projenin ana odağı kirliliğin deniz ekosistemine olan etkisini bilimsel metotlarla analiz etmektir.
- Dijital Dönüşüm: CBS ve Web2 araçlarının aktif kullanımı teşvik edilir.
- Demokratik Katılım ve Ortak Değerler: Öğrencilere "Mavi Elçiler" kimliği ile toplumsal sorumluluklar yüklenmesi hedeflenir.
- Kapasite Geliştirme: Proje, uluslararası proje yönetimi ve uygulama kapasitesini artırma amacını somutlaştırmaktadır.